至如骏马猎平原，孤舟钓浅濑：豪华寂寞，各自有致。 80、雪
天公翦水，宇宙飘花，品之，有四美焉：落地无声，静也；沾衣不染，洁也；高下平均，匀也；洞窗掩映，明也。宜长松修竹，老梅片石；怪石崚?，
shēnlínyǎotiǎoyě
ɡāoxiàpínɡjūn
yúnyě
dònɡchuānɡyǎnyìnɡ
mínɡyě
yízhǎnɡsōnɡxiūzhú
lǎoméipiànshí
ɡuàishí
hánjiānɡyuǎnpǔ
duànànxiǎoqiáo
ɡǔchàcénɡluán
shū
líyōujìnɡ
lǎosǒupīɡuǎichuídiào
sāo
tiānɡōnɡjiǎnshuǐ
yǔzhòupiāohuā
pǐnzhī
yǒusìměiyān
luòdìwúshēnɡ
jìnɡyě
zhānyī
bùrǎn
jié
xuě
zhìrújùnmǎlièpínɡyuánɡūzhōudiàoqiǎnlàiháohuájìmòɡèzìyǒuzhì
深林窈窕；寒江远浦，断岸小桥；古刹层峦，疏篱幽径；老叟披簑垂钓，骚
rénkuàjiǎnxúnshī
xiǎozhuóqīnɡtán
ɡāolóuchánɡxiào
chuántóucházàopiāoyān
zuòshànɡdàiméibǎzhǎn
lǎosēnɡ
duìzuò
yùnshìxiánpínɡ
pī
hèchǎnɡ
zònɡbùyuánlín
yùdiāoqiú
dēnɡlínshānshuǐ
rú
cǐjǐnɡkuànɡ
hé
人跨蹇寻诗；小酌清谈，高楼长啸；船头茶灶飘烟，座上黛眉把盏；老僧
bì
éméiqiānchǐ
对坐，韵士闲评；披鹤氅，纵步园林，御貂裘，登临山水。如此景况，何必峨嵋千尺？
26
第七组 学习这件事儿
81、奕秋学奕
弈秋，通国之善弈者也。使弈秋诲二人弈，其一人专心致志，惟弈秋之为听；一人虽听之，一心以为有鸿鹄将至，思援弓缴而射之。虽与之俱学，弗若之矣。为是其智弗若与？曰：非然也。
82、纪昌学射
甘蝇，古之善射者，彀弓而兽伏鸟下。弟子名飞卫，学射于甘蝇，而巧过其师。纪昌者，又学射于飞卫。飞卫曰：“尔先学不瞬，而后可言射矣。” 纪昌归，偃卧其妻之机下，以目承牵挺。二年之后，虽锥末倒眥，而不瞬
yě
yǐɡàofēiwèi
fēiwèiyuē
wèiyě
bìxuéshì
érhòukě
shìxiǎorú
dà
shìwēirúzhù
ér
hòuɡàowǒjìchānɡɡuī
yǎnwòqí
qī
zhī
jī
xià
yǐmùchénɡqiāntǐnɡ
èrniánzhīhòu
suīzhuīmòdǎobǎi
ér
bùshùn
shī
jìchānɡzhě
yòuxuéshèyúfēiwèi
fēiwèiyuē
ěrxiānxuébùshùn
érhòukěyánshèyǐ
ɡānyínɡ
ɡǔzhīshànshèzhě
ɡòuɡōnɡérshòufúniǎoxià
dì
zǐmínɡfēiwèi
xuéshèyúɡānyínɡ
érqiǎoɡuòqí
jìchānɡxuéshè
zhī
yǐ
wéishì
qí
zhìfúruòyǔ
yuē
fēirányě
yìrénsuītīnɡzhī
yì
xīn
yǐwéiyǒuhónɡɡǔjiānɡzhì
sīyuánɡōnɡjiǎoérshèzhī
suīyǔzhī
jùxué
fúruò
yìqiū
tōnɡɡuózhīshànyìzhěyě
shǐ
yìqiūhuìèrrényì
qí
yīrénzhuānxīnzhìzhì
wéiyìqiūzhīwéitīnɡ
yìqiūxuéyì
dìqīzǔxuéxízhèjiànshìér
也。以告飞卫。飞卫曰：“未也，必学视而后可，视小如大，视微如著，而后告我。”
chānɡyǐmáoxuánshīyúyǒu
nánmiànérwànɡzhī
xúnyuèzhījiān
jìndà
yě
sānniánzhīhòu
rúchēlúnyān
昌以牦悬虱于牖，南面而望之，旬月之间，浸大也；三年之后，如车轮焉。
yǐ
dǔyúwù
jiēqiūshānyě
nǎi
yǐyànjiǎozhīhú
shuòpénɡzhīɡānshèzhī
ɡuànshīzhīxīn
érxuánbùjué
yǐɡàofēiwèi
fēiwèiɡāodǎofǔyīnɡyuē
rǔ
dézhī
yǐ
以睹余物，皆丘山也。乃以燕角之弧，朔蓬之竿射之，贯虱之心而悬不绝。以告飞卫，飞卫高蹈拊膺曰：“汝得之矣。”
83、蜀鄙二僧
天下事有难易乎?为之,则难者亦易矣;不为,则易者亦难矣。人之为学有难易乎?学之,则难者亦易矣;不学,则易者亦难矣。
蜀之鄙，有二僧。其一贫，其一富。贫者语于富者：“吾欲之南海，何如?”富者曰：“子何恃而往?”曰：“吾一瓶—钵足矣。”富者曰：“吾数年来，欲买舟而下，犹未能也。子何恃而往!”越明年，贫者自南海还，而以告富者。
27
mǎizhōuér
xià
yóuwèinénɡyě
zǐ
héshì
érwǎnɡ
yuèmínɡnián
pínzhězìnánhǎihái
ér
yǐɡàofùzhě
fùzhěyuē
zǐ
héshì
érwǎnɡ
yuē
wú
yìpínɡ
bōzú
yǐ
fùzhě
wúshùniánlái
yù
shǔzhī
bǐ
yǒuèrsēnɡ
qí
yīpín
qí
yī
fù
pínzhěyǔ
yú
fùzhě
wúyùzhīnán
hé
rú
hū
xuézhī
zénánzhěyì
yì
yǐ
bùxué
zé
yìzhěyìnányǐ
tiānxiàshìyǒunányì
hū
wéizhī
zénánzhěyì
yì
yǐ
bùwéi
zé
yìzhěyìnányǐ
rénzhīwéixuéyǒunányì
shǔbǐ
èrsēnɡ
富者有惭色。
西蜀之去南海,不知几千里也,僧富者不能至而贫者至焉。人之立志,顾不如蜀鄙之僧哉?
(清·彭端淑(白鹤堂诗文集)
84、师旷论学
晋平公问于师旷曰：“吾年七十，欲学，恐已暮矣。”师旷曰：“暮，何不
bǐnɡzhúhū
jìnpínɡɡōnɡwènyúshīkuànɡyuē
wúniánqī
shí
yùxué
kǒnɡyǐmùyǐ
shīkuànɡyuē
mù
hébù
pínɡɡōnɡyuē
ānyǒuwéirénchénér
xì
qíjūnhū
shīkuànɡyuē
mánɡ
ānɡǎnxì
qíjūn
shīkuànɡlùnxué
qīnɡpénɡduānshū
báihètánɡshīwénjí
bǐ
zhīsēnɡzāi
xīshǔzhīqùnánhǎi
bùzhī
jǐqiānlǐ
yě
sēnɡfùzhěbùnénɡzhìérpínzhězhìyān
rénzhī
lì
zhì
ɡùbù
rúshǔ
fùzhěyǒucánsè
炳烛乎?\平公曰：“安有为人臣而戏其君乎?”师旷曰：“盲臣安敢戏其君乎？臣闻之，少而好学，如日出之阳；壮而好学，如日中之光；老而好学，如炳烛之明，孰与昧行乎？”平公曰：“善哉!”选自西汉刘向编《说
yuànxué
rúbǐnɡzhúzhīmínɡ
shúyǔmèixínɡhū
pínɡɡōnɡyuē
shànzāi
xuǎnzì
xīhànliúxiànɡbiān
shuō
jiànběn
hū
chénwénzhī
shǎoérhǎoxué
rú
rìchūzhīyánɡ
zhuànɡérhǎoxué
rú
rìzhōnɡzhīɡuānɡ
lǎoérhǎo
苑· 建本》）
jiàoxuéxiānɡzhǎnɡ
85、教学相长
虽有嘉肴，弗食不知其旨也；虽有至道，弗学不知其善也。是故学然后知不足，教然后知困。知不足，然后能自反也；知困，然后自强也。故曰：教学
xiānɡzhǎnɡyězú
jiàoránhòuzhīkùn
zhībùzú
ránhòunénɡzì
fǎnyě
zhīkùn
ránhòuzìqiánɡyě
ɡùyuē
jiàoxué
suīyǒujiāyáo
fú
shíbùzhī
qí
zhǐyě
suīyǒuzhìdào
fúxuébùzhī
qíshànyě
shìɡùxuéránhòuzhībù
相长也。
28
第八组智慧小故事
86、歧路亡羊
yánɡzǐ
qí
lùwánɡyánɡzhīlínrénwánɡyánɡ
jì
lǜ
qídǎnɡ
yòuqǐnɡyánɡzǐ
zhīshùzhuīzhī
yánɡzǐyuē
xī
wánɡyìyánɡ
dìbāzǔzhìhuìxiǎoɡùshì
杨子之邻人亡羊，既率其党，又请杨子之竖追之。杨子曰：“嘻！亡一羊，
hézhuīzhīzhězhònɡ
línrényuē
duōqí
lù
jì
fǎn
wèn
huòyánɡ
yuē
wánɡzhī
yǐ
yuē
xīwánɡzhī
yuē
qí
lù
zhīzhōnɡyòuyǒuqíyān
wúbùzhīsuǒzhī
suǒyǐfǎnyě
何追之者众？”邻人曰：“多歧路。”既反，问：“获羊乎？”曰：“亡之矣。” 曰：“奚亡之？”曰：“歧路之中又有歧焉。吾不知所之，所以反也。
87、破釜沉舟
xiànɡyǔ
pò
fǔchénzhōu
项羽已杀卿子冠军，威震楚国，名闻诸侯。乃谦当阳君、蒲将军将卒二万
dùhé
jiù
jù
lù
zhànshǎolì
chényú
fùqǐnɡbīnɡ
xiànɡyǔnǎi
xī
yǐnbīnɡdùhé
jiēchénchuán
pò
fǔ
wǎ
shāolúshě
chísān
rìliánɡyǐ
shìshìcù
bì
sǐ
wú
yì
háixīn
yúshìzhìwéiwánɡlí
yǔqínjūnyù
yǐshāqīnɡzǐɡuànjūnwēizhènchǔɡuómínɡwénzhūhóunǎiqiāndānɡyánɡjūnpújiānɡjūnjiānɡcùèrwàn
渡河，救巨鹿。战少利，陈余复请兵。项羽乃悉引兵渡河，皆沉船，破釜瓦，烧庐舍，持三日粮已示士卒必死，无一还心。于是至围王离，与秦军遇，九战，绝其甬道，大破之，杀苏角，虏王离。
88、惊弓之鸟
ɡènɡléi
jīnɡɡōnɡzhīniǎo
jiǔzhàn
juéqíyǒnɡdào
dàpòzhī
shāsūjiǎo
lǔwánɡlí
更羸与魏王处京台之下，仰见飞鸟。更羸谓魏王曰：“臣为王引弓虚发而
xiàniǎo
wèiwánɡyuē
ránzéshèkězhì
cǐ
hū
ɡènɡléiyuē
kě
yǒujiān
yàncónɡdōnɡfānɡlái
ɡènɡléi
yǐ
xū
fā
ér
xiàzhī
wèiwánɡyuē
ránzéshèkězhì
hū
ɡènɡ
yǔwèiwánɡchùjīnɡtáizhīxiàyǎnɡjiànfēiniǎoɡènɡléiwèiwèiwánɡyuēchénwéiwánɡyǐnɡōnɡxūfāér
下鸟。”魏王曰：“然则射可至此乎？”更羸曰：“可。”
有间，雁从东方来，更羸以虚发而下之。魏王曰：“然则射可至此乎？”更
léiyuē
cǐ
nièyě
wánɡyuē
xiānshēnɡhé
yǐ
zhīzhī
duìyuē
qí
fēixú
érmínɡbēi
fēixú
zhě
ɡùchuānɡtònɡyě
mínɡbēizhě
jiǔshīqúnyě
ɡùchuānɡwèixī
érjīnɡxīnwèizhìyě
wénxiányīn
羸曰：“此孽也。”王曰：“先生何以知之？”对曰：“其飞徐而鸣悲。飞徐者，故疮痛也；鸣悲者，久失群也，故疮未息，而惊心未至也。闻弦音，引而高飞，故疮陨也。”
89、塞翁失马
近塞上之人，有善术者，马无敌亡而入胡。人皆吊之，其父曰：“此何遽不
29
jìnsàishànɡzhīrén
yǒushànshùzhě
mǎwú
díwánɡér
rù
hú
rénjiēdiàozhī
qí
fùyuē
cǐ
hé
jù
bù
sàiwēnɡshīmǎ
yǐnérɡāofēi
ɡùchuānɡyǔnyě
为福乎？”居数月，其马将胡骏马而归。人皆贺之，其父曰：“此何遽不能
wéihuòhū
jiā
fùliánɡmǎ
qí
zǐhǎoqí
duòérzhéqí
bì
rénjiēdiàozhī
qí
fùyuē
cǐ
hé
jù
bùwéifú
hū
jū
yìnián
húréndà
rù
sài
dīnɡzhuànɡzhěyǐnxiánérzhàn
jìnsàizhīrén
sǐzhě
wéifúhūjūshùyuèqímǎjiānɡhújùnmǎérɡuīrénjiēhèzhīqífùyuēcǐhéjùbùnénɡ
为祸乎？”家富良马，其子好骑，堕而折其髀。人皆吊之，其父曰：“此何遽不为福乎？”居一年，胡人大入塞，丁壮者引弦而战。近塞之人，死者十九。此独以跛之故，父子相保。
90、扁鹊见蔡桓公
扁鹊见蔡桓公，立有间，扁鹊曰：“君有疾在腠（读音cou）理，不治将恐
shēn
huánhóuyuē
ɡuǎrénwú
jí
biǎnquèchū
huánhóuyuē
yī
zhīhǎozhìbùbìnɡyǐwéiɡōnɡ
jū
shí
rì
biǎnquèfùjiànyuē
jūnzhībìnɡzài
jī
fū
bùzhìjiānɡyìshēn
huánhóubùyīnɡ
biǎnquèchū
biǎnquèjiàncàihuánɡōnɡ
lìyǒujiān
biǎnquèyuē
jūnyǒu
jí
zàicòu
dúyīn
lǐ
bùzhìjiānɡkǒnɡ
biǎnquèjiàncàihuánɡōnɡ
shíjiǔ
cǐ
dú
yǐ
bǒzhīɡù
fù
zǐxiānɡbǎo
深。”桓侯曰：“寡人无疾。”扁鹊出，桓侯曰：“医之好治不病以为功。”居
huán
hóuyòubùyuè
jū
shí
rì
biǎnquèfùjiànyuē
jūn
zǐbìnɡzàichánɡwèi
bùzhìjiānɡyìshēn
huánhóuyòu
十日，扁鹊复见曰：“君之病在肌肤，不治将益深。”桓侯不应。扁鹊出，桓
bùyīnɡ
biǎnquèchū
huánhóuyòubùyuè
jū
shí
rì
biǎnquèwànɡhuánhóuérháizǒu
侯又不悦。居十日，扁鹊复见曰：“君子病在肠胃，不治将益深。”桓侯又不应。扁鹊出，桓侯又不悦。居十日，扁鹊望桓侯而还走。桓侯故使人问之，扁鹊曰：“疾在腠理，汤熨（中医用布包热药敷患处）之所及也；在肌肤，针石（中医用针或石针刺穴位）之所及也；在肠胃，火齐（中医汤药名，火齐汤）之所及也；在骨髓，司命之所属，无奈何也。今在骨髓，臣是以无请矣。”居五日，桓公体痛，使人索扁鹊，已逃秦矣，桓侯遂死。
30
shì
yǐ
wúqǐnɡyǐ
jū
wǔ
rì
huánɡōnɡtǐtònɡ
shǐrénsuǒbiǎnquè
yǐtáoqín
yǐ
huánhóusuí
sǐ
yàomínɡ
huǒqítānɡ
zhīsuǒ
jí
yě
zàiɡǔsuǐ
sīmìnɡzhīsuǒshǔ
wúnàihé
yě
jīnzàiɡǔsuǐ
fū
zhēnshí
zhōnɡyīyònɡzhēnhuòshízhēncìxuéwèi
zhīsuǒ
jí
yě
zàichánɡwèi
huǒqí
zhōnɡyītānɡ
chén
zhī
biǎnquèyuē
jí
zàicòu
lǐ
tānɡyù
zhōnɡyīyònɡbùbāorèyàofūhuànchù
zhīsuǒ
jí
yě
zài
jī
huánhóuɡùshǐrénwèn